کوسه های ببرهای دریاها و دشمن غواصان نظامی

Shark

دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

Dr.RAHMAT SOKHANI

حتی دفعات حمله کوسه‌ها به انسانها هزاران بار کمتر از دفعات حمله انسان به کوسه‌هاست ! نخستین ثبت حمله کوسه به سال 1965 باز‌ می‌گردد. از آن سال تاکنون تعداد حملات ثبت شده در سراسر جهان به 40 تا 100 مورد در سال می‌رسد که بنا بر آمار درصد حملات کوسه‌ها در خلیج فارس در سال 2004 میلادی بین 0 تا 1 درصد بوده است.آسیبهای وارده بر فرد، نه تنها از طریق گاز گرفتن کوسه‌، بلکه از طریق برخورد با پوست آنها نیز ممکن است بوجود آید. پوست کوسه توسط ضمائم عاج مانند خیلی تیزی پوشیده شده که دندانک نامیده می‌شوند که توسط مراکز دندان مانندی محکم می‌گردند. برخورد با پوست کوسه می‌تواند منجر به خراشهای فراوان و عریض و خونریزی شدید می‌شود.انسان غذای انتخابی هیچ جانوری نیست. حتی کوسه‌هایی که به کوسه‌های آدمخوار معروف‌اند. اما بسیار اتفاق افتاده که کوسه‌ها، بخصوص کوسه‌ی سفید بزرگ، در آبهای ساحلی اقیانوسها به شناگران حمله کرده‌ است. جانورشناسان و رفتارشناسان جانوری بر این باورند که کوسه‌ها ذاتاً قصد حمله به موجودی به نام انسان را ندارند. بلکه این بدن فرد شناگر یا موج‌سوار است که بواسطه وضعیت شنا کردن یا شکل قرارگرفتن در آب باعث جذب کوسه‌ها می‌شود.کوسه‌ها به موجوداتی دوکی شکل گرایش دارند. گویی این فرم بدنی آنها را به یاد شیرماهی‌ها، سیل‌ها و فوک‌ها می‌اندازد. شناگری را تصور کنید که بر روی یک تخته شنا در سطح آب شناور است و دستها و پاهای او از لبه تخته در آب آویخته شده، حرکت می‌کنند. کوسه‌ای که از زیر به این شکل نگاه‌ می‌کند طبیعی است که آن را با یک شیر دریایی اشتباه بگیرد ! با این همه برخی از حملات کوسه با دانسته‌های جانورشناسی ما قابل توجیه نیست و به نظر می رسد جانور به عمد به انسان گرایش دارد.

رفتار های کوسه ماهی قبل از حمله به غواصان و شناگران:

رفتار بیشتر کوسه‌ها قبل از حمله تا اندازه ای قابل پیش بینی است. آماده شدن کوسه برای حمله با افزایش حرکت در شنا کردن شروع می‌شود، باله‌های سینه ای خود را برخلاف موقعیت آن در حالت عادی، پایین آورده، با شنا کردن در اطراف طعمه فاصله خود را با آن کاهش می‌دهد. به این معنی که کوسه در اطراف طعمه خود مسیری را بصورت دوایر متحدالمرکز طی‌ می‌کند و به تدریج خود را به هدف نزدیک می‌سازد. سپس با یک حمله ناگهانی مسیر دایره‌ای را شکسته به سمت مرکز دایره یا همان طعمه یورش می‌برد. تقریباً هیچ جانوری از چنین حمله‌ای جان سالم بدر نمی‌برد. کوسه‌ها سریعتر از هر شناگری هستند و با آنها باید با نهایت دقت و احتیاط رفتار نمود.  

نوع آسیب‌های غواصان نظامی ناشی از حمله کوسه‌ها:

همانگونه که اشاره شد دو نوع آسیب متوجه فرد مورد حمله قرار گرفته است. یکی ناشی از گاز گرفتن کوسه که می‌تواند کشنده باشد و دیگری ناشی از برخرود با پوست شاخی‌شده‌ی کوسه می‌باشد.گزش کوسه یا کوسه‌گرفتگی، جراحتی خاص است که به فرم و جنس منحصر به فرد دندانهای این جانور مروط می‌شود.کوسه در هر آرواره‌ی خود چندین ردیف دندان از جنس غضروف دارد که بطور دورانی گردیده، بجای هم قرار می‌گیرند. به این صورت که وقتی جانور بدن طعمه خود را گاز می‌گیرد برخی از این دندانهای از انتها شکسته و درون عضلات طعمه جا می‌مانند. سپس بعد از چند روز به تدریج دندانی که در زیر دندان افتاده قرار دارد، چرخیده و بالا می‌آید و بجای دندان افتاده قرار می‌گیرد.این فرم دندانها به کوسه کمک می‌کند که در کمترین زمان ممکن عضلات حرکتی طعمه خود را از کار بیندازد. وقنی قطعه‌ای نوک تیز و درشت مانند دندان کوسه‌ی سفید در عضله‌ای شکسته باشد، کوچکترین انقباض آن عضله درد شدیدی را در پی خواهد داشت و عملاً عضله را بی‌حرکت می‌کند.از سوی دیگر بر اساس جراحتی که در بدن مصدومان ایجاد شده می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که آرواره‌های کوسه در ناحیه‌ی انتهایی از قدرت و توان بیشتری برخوردار است و جانور سعی می‌کند طعمه را طوری بگیرد که کاملاً بدن طعمه به درون دهان او وارد شود و دندانهای انتهایی به بدن طعمه بنشینند. 

 درمان و امداد اولیه غواصان نظامی در آسیبهای ناشی از حمله کوسه ها:

1-گاز گرفتن کوسه ممکن است منجر به خونریزی زیاد و صدمات بافتی شود. برای جلو گیری از خونریزی باید توسط نوار پانسمان بزرگ و با فشار آنرا باندپیچی کنیم. جراحات را با لایه‌هایی از پارچه فشرده که بهتر است نوار پانسمان باشد می‌پوشانیم، حتی برای راحتی می‌توانیم از لباسها و حوله‌ها استفاده کنیم. بعد زخم را با باند پانسمان، لباس پاره، حوله‌ها یا ملافه‌ها بپوشانیم و ثابت نگهداریم. با فشار مستقیم روی نقاط فشار می‌توانیم تا حدود زیادی خونریزیهای جدی و خطرناک را کنترل کنیم. نقاط فشار عمده عبارتند از : در دست محل ضربان سرخرگ ساعدی در ساعد بالای آرنج زیر ماهیچه دو سر بازو (سرخرگ بازویی ) و در موقع خونریزی در پا با پاشنه یا کف دست یا نوک انگشت روی ناحیه کشاله ران (سرخرگ فمورال ).هنگامی که نتوانستیم خونریزی را با فشار مستقیم یا فشار نقطه ای کنترل کنیم به یک تورنیکت یا لیگاتور نیاز داریم تا بتوانیم جان قربانی را نجات بدهیم، اگر چه ممکن است که عضوی از بدن خود را از دست بدهد. تورنیکتها فقط به عنوان آخرین چاره به کار می‌روند و در تولید فشار کافی برای کنترل خونریزی به کار می‌روند. رگبندها را جابجا نکنید، آنها باید در بیمارستان و فقط توسط پزشک خارج شوند.شل کردن تورنیکت ممکن است با آزادسازی توکسین از عضو صدمه دیده به داخل سیستم گردش بدن باعث ایجاد شوک شود، که این باعث می‌شود خونریزی به خوبی ادامه داشته باشد

2-برای درمان شوک بیمار باید روی زمین دراز کشیده و پاهای خود را بالا نگهدارد

3- اگر پرسنل پزشکی آماده باشند، درمان را با تزریق درون رگی (IV) لاکتات رینگر یا سالین نرمال آغاز می‌کنند. اگر خون از دست رفته زیاد باشد عمل تزریق باید دوباره تکرار شود. رنگ بیمار، نبض و فشار خون او می‌تواند در جهت دانستن مقدار مایع مورد نیاز مورد استفاده قرار بگیرد. مجرای تنفسی را باز نگه می‌داریم تا بتوانیم به موقع اکسیژن رسانی بکنیم. مایعات را از راه دهان نمی دهیم. اگر وضعیت قلبی بیمار متعادل باشد، استفاده از مسکن ها در دوز پایین می‌تواند در کاهش درد بیمار موثر باشد. به دلیل استفاده از مسکن ها علائم وقفه تنفسی رامورد بررسی و توجه قرار می‌دهیم

4- در مراحل اولیه امداد باید به مجاری تنفسی، تنفس و جریان خون توجه داشت. بررسی کامل را در مورد شوکهای متعدد انجام می‌دهیم

5-ممکن است که قربانی را به زودی به اتاق ویژه پزشکی منتقل کنند، بنابراین بیمار را آماده می‌کنیم

6-برای حمل عضو جدا شده، آنرا در باند می‌پیچیم، با آب نمک آنرا خیس می‌کنیم، در کیف پلاستیکی قرار می‌دهیم و سرد می‌کنیم، ا لبته نه در تماس مستقیم با یخ. عضو جدا شده را با بیمار حمل می‌کنیم

7-بزودی در یک بیمارستان یا محیط کنترل شده تمیز کردن جراحات، ممکن می‌شود. چون دندان های کوسه از غضروف ساخته شده و استخوانی نیست ممکن است با اشعهX آشکار نشود. برای خارج کردن دندانهای آن باید از عمل جراحی استفاده کرد

8-نتایج اشعه X در مورد آسیب های شدید به استخوان در اثر له یا خرد شدن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صدمات شدید ناشی از بریدگی، به دلیل آزاد شدن میوگلوبین از ماهیچه صدمه دیده ،ممکن است به علت بیماری شدید، کلیه‌ها از کار بیافتند و ادرار به رنگ خاکستری تیره درآید

9-برای درمان تتانوس ،توکسوئید تتانوس را به مقدار 5/0 میلی متر به صورت تزریق درون ماهیچه‌ای (IM) و ایمونوگلوبولین تتانوس را به مقدار 250 تا 400 واحد و به صورت تزریق درون ماهیچه ای تجویز کنید

10-ممکن است جراحات قبل از اینکه از آنتی‌بیوتیک استفاده کنیم توسط موجودات هوازی و بی هوازی آلوده شده باشد. آلودگی های ثانویه توسط گونه‌های کلستریدم و ویبرو به طور مکرر گزارش شده است.11-بازسازی های حساس مانند جراحی، عمل جراحی جدید و درمان کمکی با اکسیژن هیپرباریک، اکسیژن رسانی به بافتهایی را که به آن لازم دارند افزایش می‌دهد.12-در صورت کاهش غیر منتظره در وضع هوشی یا دیگر علائم عصبی و نشانه‌های ظاهر شده در حمله کوسه طی غواصی، در صورت امکان افزایش یا کاهش فشار سرخرگی را بررسی کنید.

http://marinemedicine.blogfa.com

http://www.rs272.com/
http://divers.blogfa.com/

http://marinemedicine.blogfa.com

http://rs272.tarlog.com/

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

مارهای دریایی سمی خطر بالقوه برای نظامیان غواص

دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

مار دریایی خزنده ای با تنفس ششی است که با محیط آبی با وجود دم پارویی مانند توسعه یافته اش سازش پیدا کرده است. مارهای دریایی ساکن مناطقی از اقیانوس آرام هند و دریای سرخ هستند وتا مساحت 150 مایل در آن سرزمین دیده می‌شوند. بیشتر نواحی خطرناک برای شنا کردن دهانه رودخانه‌هاست چون در آن نواحی تعداد مارهای دریایی بیشتر و آب هم گل آلود است. مار دریایی از مارهای واقعی است و درازای آن معمولاً 3 تا 4 فوت است که به 9 فوت هم می‌رسد. مارهای دریایی بندبند اند.مار دریایی معمولاً کنجکاو است و اغلب به طرف غواصها جذب می‌شود، ولی معمولاً مهاجم نیستند مگر در موقع فصل جفت گیری.

اثرات گاز گرفتگی درنظامیان غواص توسط ماردریایی :

سمی که مار دریایی وارد می‌کند 2 تا 10 برابر قوی تر از سم ماز کبری است. در اثر گاز گرفتن اثرات 4 سوراخ مشاهده می‌شود که ممکن است از 1 تا 20 سوراخ هم وجود داشته باشد. دندان ممکن است که در زخم باقی بماند. سم نوروتوکسین یک پروتئین بدون آنزیم است که به گرما مقاوم است. بنابراین مصدومی که توسط مار دریایی گزیده شده را نباید مثل مصدومی که توسط ماهی سمی گزیده شده در آب داغ قرار داد.به دلیل داشتن آرواره کوچک اغلب گزیدگی ها منجر به وارد کردن سم نمی شود. گزیده شدن توسط ماردریایی درد کمتری بوجود می‌آورد، و معمولاً دوره نهفته ای از 10 دقیقه تا چند ساعت قبل از گسترش نشانه‌های عمومی زیر دارد : درد و سختی ماهیچه، احساس زبری زبان، ضعف متوالی، تهوع، استفراغ، دشواری در صحبت کردن و بلع، ناتوانی و دیسترس تنفسی، بعلاوه ادرار خاکستری رنگ ناشی از میوگلوبینوریا، که ممکن است باعث از کار افتادگی کلیه شود.

 پیشگیری از گاز گرفتگی غواصان نظامی :

لباسهای خیس یا محافظ، بخصوص دستکشها ممکن است که بدن را در برابر گزیده شدن محافظت کنند و باید هنگام غواصی در آب هایی که مارهای دریایی فراوان اند استفاده شوند. همچنین از کفش ها هنگامی که در محل هایی که احتمال می‌دهیم مار دریایی وجود دارد استفاده می‌کنیم به عنوان مثال در نزدیکی محل هایی که مشغول ماهی گیری هستیم. با دست به مارهای دریایی تماس نگیرید. گزیده شدن دست ماهی گیران هنگامی اتفاق می‌افتد که سعی می‌کنند مارماهی هارا از طور جدا کنند.

 درمان وامداد اولیه گاز گرفتگی غواصان توسط مارهای سمی دریایی :

1. مصدوم را بی حرکت نگه دارید.

2. از شل بستن باند یا استفاده از رگ بند اجتناب کنید. از فشار مستقیم با استفاده از بانداژ متراکم استفاده کنید. و آنرا با استفاده از آتل ها یا بانداژهای کشی در موقعیت خود ثابت کنید. این روش از گسترش نوروتوکسین از میان مجرای لنف جلوگیری می‌کند.

3. از روش برش و مکش استفاده کنید (به همان صورت که در حلزونهای مخروطی گفته شد).

4. تمام مصدومان گزیده شده توسط مارماهی را بدون توجه به علائم رایج خیلی سریع به بخش مراقبتهای ویژه پزشکی انتقال دهید .

5. اطمینان حاصل کنید که بیمار به طور مناسب تنفس می‌کند. آماده احیاء دهان به دهان یا احیاء قلبی‌ و ریوی در صورت لازم باشید.

6. سم یک پروتئین مقاوم در برابر گرما است که انتقال ماهیچه‌ای ـ عصبی را مسدود می‌کند. میونکروزیس ناشی از میوگلوبینوریا و خرابی کلیوی اغلب دیده می‌شوند. هیپوتانسیون (کاهش فشار خون) هم ممکن است وجود داشته باشد.

7. امکان ایست قلبی ناشی از فلج ماهیچه ای وجود دارد. انتوباسیون و تهویه مکانیکی ممکن است لازم باشد.

8. عملکرد کلیه باید با دقت مورد بررسی قرار بگیرد چون ممکن است که دیالیز پری‌تونیال یا همودیالیز لازم باشد. ادرار قلیایی باتزریق درون رگی مناسب دفع میوگلوبین را بالا می‌برد. عملکرد کلیه را بررسی کنید.

9. علائم حیاتی باید به دقت بررسی شوند. حمایت قلبی – رگی و تزریق مایع درون رگی علاوه بر اکسیژن رسانی ممکن است لازم باشد.

10. چون امکان از کار افتادن علائم حیاتی وجود دارد تمام مصدومان که توسط مارماهی گزیده می‌شوند باید حداقل 12 ساعت تحت مراقبت های شدید باشند.

11. اگر علائم مسمومیت در عرض یک ساعت اتفاق افتاد درمان به وسیله پادزهر به زودی میسر می‌شود. اگر بیمار مسمومیت سختی داشته باشد، درمان توسط پادزهر حتی بعد از یک تاخیر قابل ملاحظه نیز مفید است. برای تهیه پادزهر می‌توانید به آدرس استرالیا ، ملبورن،  آزمایشگاه سرم کامان‌ولر مراجعه کنید. اگر پادزهر مخصوص وجود نداشته باشد، می‌توان پادزهر مار خشکی زی (مار ببری یا کرایت الاپیده ) را جانشین کرد. اگر از پادزهر استفاده کردیم، باید از دستورالعمل های راجع به دوز تست حساسیت که داخل جعبه می‌باشد استفاده کرد و پزشک باید برای مقابله با شوک آنافیلاکسی آماده باشد. توصیه می‌شود که بعد از تزریق به روش IV وضعیت بیمار را تا یک ساعت بررسی کنیم.

12. دستورات درمان تتانوس را به طور مناسب تجویز کنید

http://www.rs272.com/
http://divers.blogfa.com/

http://marinemedicine.blogfa.com

http://rs272.tarlog.com/

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI

حلزون مخروطی زیبا ولی خطرناک برای غواصان نظامی

دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

غواص نیروی دریایی آرام آرام در دلهای بیکران در حال گشت زنی به توده ای از حلزونهای زیبای دریا می نگرد و بدون توجه به آموخته های خود در رابطه با موجودات خطرناک دریاها به سوی این حلزونها رفته و سعی در دست زدن به آنها میکند که ناگاه مربی کهنه کار نیروی دریای نیروی از پشت دست او محکم گرفته و با نگاهی تند دستش را از توده حلزونهای مخروطی دور میکند و به او میفهماند که کار درستی نکرده است چرا که این نوع حلزونها حتی از مارهای سمی نیز سمی ترین هستند و او با زدن دست امکان داشت جانش را را از دست بدهد .البته این بار این غواص با کمک مربی اش جانش حفظ گردید ولی آیا دریا و موجودات خطرناک به دیگر غواصان بی احتیاط فرصتی دیگر خواهند داد ؟ حلزونهای مخروطی در مناطق وسیعی پراکندگی دارند، و در زیر صخره‌ها و مرجانها یا در حال خزیدن در روی ماسه‌ها پیدا می‌شود. بیشتر حلزونها دارای خصوصیات مشترک زیر می‌باشند : مارپیچ و رنگ متقارن، دارای سر مشخص، یک یا دو جفت تانتاکول، دو چشم و پای پهن بزرگ در بدن. نیش یک حلزون مخروطی مثل گاز یک مار سمی پر اهمیت است. حلزون دارای سازمان بسیار توسعه یافته ای برای وارد سازی سم می‌باشد. سم درون تیرهایی که درون خرطوم است وجود دارد، که از انتهای باریک آن خارج می‌شود، و بیشتر حلزونها به آن دسترسی دارند. گزیده شدن توسط حلزون مخروطی با احساس سوزش و درد در محل جراحت همراه است. سوزش و بی حسی از محل جراحت شروع شده و ممکن است که در بدن پراکنده شده و باعث لطمه به آن شود. درگیری و تداخل بین دهان و دندان شدید است. دیگر علائم شامل فلج ماهیچه ای، مشکل در بلع و صحبت کردن، اختلال در بینایی و دیسترس تنفسی باشد.

پیشگیری از گزش غواصان نظامی از گزش حلزونهای مخروطی دریاها :

از دست زدن به حلزونهای مخروطی دوری کنید. سم آن می‌تواند از بین لباس و دستکش عبور کند.

درمان اولیه و امداد در مواقع گزش حلزونهای مخروطی :

1.  بیمار را بخوابانید.

2. از شل بستن باند یا استفاده از رگبند دوری کنید. از فشار مستقیم توسط بانداژهای فشاری استفاده کنید، و عضو آسیب دیده را در سطحی پایین تر از سطح قلب قرار دهید. استفاده از اتل ها و بانداژهای کش توصیه می‌شود.

3. بعضی از ماموران امداد توصیه می‌کنند که در جراحت برشی ایجاد کنند و توسط مکنده سم را بیرون بیاورند، اگر چه این موضوع خود مورد بحث است. با این وجود، توافق عموعی وجود دارد که اگر برش ایجاد شود، باید کوچک (یک سانتی متر)، و به صورت طولی باشد، و عمیق تر از بافت زیر پوست نباشد. برش و مکیدن فقط باید در زمان کمتر از 2 دقیقه بعد از گزش صورت گیرد. در غیر این صورت این روش بی فایده خواهد بود. برش و مکش توسط افراد بی تجربه و ناآشنا منجر به پارگی های ناخواسته اعصاب، تاندونها و رگهای خونی شود.

4. بیمار را به بخش مراقبت های ویژه پزشکی انتقال دهید تا موقعی که اطمینان حاصل کنید که وضعیت تنفسی مناسب دارد. آماده باشید تا درصورت لازم از احیاء دهان به دهان استفاده کنید.

5. سم حلزون مخروطی ممکن است که منجر به فلج خفیف یا شدید ماهیچه اسکلتی، با داشتن درد یا بدون درد شود. علائم آن تا چند دقیقه بعد از گزش توسعه می‌یابد و اثرات آن ممکن است تا 24 ساعت بعد از گزش نیز ادامه داشته باشد .

6. پادزهری برای سم آن وجود ندارد.

7. دیسترس تنفسی ممکن است بر اثر اختلال در کار عصبی – عضلانی اتفاق بیافتد. بیمار باید در اتاق مراقبتهای ویژه پزشکی بستری شود و به دقت عملکردهای قلبی – رگی و تنفسی آن بررسی شود. درمان را تا وقتی که علائم گسترش بیماری وجود دارد انجام دهید.

8. اگر بیمار درد زیاد داشته باشد، تزریق بی حسی موضعی را بدون آدرنالین به محل جراحت انجام دهید. داروهای ضد دردی که باعث کاهش تنفس می‌شود را با دقت زیاد استفاده کنید.

9. برای کنترل و مهار گزشهای شدید استقامت داشته باشید. در بعضی مواقع باید تنفس را به وسیله لوله رسانی و تهویه مکانیکی حمایت کنید .

10. دستورات درمان تتانوس را به طور مناسب تجویز کنید .

http://www.rs272.com/
http://divers.blogfa.com/

http://marinemedicine.blogfa.com

http://rs272.tarlog.com/

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI