مارهای دریایی سمی خطر بالقوه برای نظامیان غواص

دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

مار دریایی خزنده ای با تنفس ششی است که با محیط آبی با وجود دم پارویی مانند توسعه یافته اش سازش پیدا کرده است. مارهای دریایی ساکن مناطقی از اقیانوس آرام هند و دریای سرخ هستند وتا مساحت 150 مایل در آن سرزمین دیده می‌شوند. بیشتر نواحی خطرناک برای شنا کردن دهانه رودخانه‌هاست چون در آن نواحی تعداد مارهای دریایی بیشتر و آب هم گل آلود است. مار دریایی از مارهای واقعی است و درازای آن معمولاً 3 تا 4 فوت است که به 9 فوت هم می‌رسد. مارهای دریایی بندبند اند.مار دریایی معمولاً کنجکاو است و اغلب به طرف غواصها جذب می‌شود، ولی معمولاً مهاجم نیستند مگر در موقع فصل جفت گیری.

اثرات گاز گرفتگی درنظامیان غواص توسط ماردریایی :

سمی که مار دریایی وارد می‌کند 2 تا 10 برابر قوی تر از سم ماز کبری است. در اثر گاز گرفتن اثرات 4 سوراخ مشاهده می‌شود که ممکن است از 1 تا 20 سوراخ هم وجود داشته باشد. دندان ممکن است که در زخم باقی بماند. سم نوروتوکسین یک پروتئین بدون آنزیم است که به گرما مقاوم است. بنابراین مصدومی که توسط مار دریایی گزیده شده را نباید مثل مصدومی که توسط ماهی سمی گزیده شده در آب داغ قرار داد.به دلیل داشتن آرواره کوچک اغلب گزیدگی ها منجر به وارد کردن سم نمی شود. گزیده شدن توسط ماردریایی درد کمتری بوجود می‌آورد، و معمولاً دوره نهفته ای از 10 دقیقه تا چند ساعت قبل از گسترش نشانه‌های عمومی زیر دارد : درد و سختی ماهیچه، احساس زبری زبان، ضعف متوالی، تهوع، استفراغ، دشواری در صحبت کردن و بلع، ناتوانی و دیسترس تنفسی، بعلاوه ادرار خاکستری رنگ ناشی از میوگلوبینوریا، که ممکن است باعث از کار افتادگی کلیه شود.

 پیشگیری از گاز گرفتگی غواصان نظامی :

لباسهای خیس یا محافظ، بخصوص دستکشها ممکن است که بدن را در برابر گزیده شدن محافظت کنند و باید هنگام غواصی در آب هایی که مارهای دریایی فراوان اند استفاده شوند. همچنین از کفش ها هنگامی که در محل هایی که احتمال می‌دهیم مار دریایی وجود دارد استفاده می‌کنیم به عنوان مثال در نزدیکی محل هایی که مشغول ماهی گیری هستیم. با دست به مارهای دریایی تماس نگیرید. گزیده شدن دست ماهی گیران هنگامی اتفاق می‌افتد که سعی می‌کنند مارماهی هارا از طور جدا کنند.

 درمان وامداد اولیه گاز گرفتگی غواصان توسط مارهای سمی دریایی :

1. مصدوم را بی حرکت نگه دارید.

2. از شل بستن باند یا استفاده از رگ بند اجتناب کنید. از فشار مستقیم با استفاده از بانداژ متراکم استفاده کنید. و آنرا با استفاده از آتل ها یا بانداژهای کشی در موقعیت خود ثابت کنید. این روش از گسترش نوروتوکسین از میان مجرای لنف جلوگیری می‌کند.

3. از روش برش و مکش استفاده کنید (به همان صورت که در حلزونهای مخروطی گفته شد).

4. تمام مصدومان گزیده شده توسط مارماهی را بدون توجه به علائم رایج خیلی سریع به بخش مراقبتهای ویژه پزشکی انتقال دهید .

5. اطمینان حاصل کنید که بیمار به طور مناسب تنفس می‌کند. آماده احیاء دهان به دهان یا احیاء قلبی‌ و ریوی در صورت لازم باشید.

6. سم یک پروتئین مقاوم در برابر گرما است که انتقال ماهیچه‌ای ـ عصبی را مسدود می‌کند. میونکروزیس ناشی از میوگلوبینوریا و خرابی کلیوی اغلب دیده می‌شوند. هیپوتانسیون (کاهش فشار خون) هم ممکن است وجود داشته باشد.

7. امکان ایست قلبی ناشی از فلج ماهیچه ای وجود دارد. انتوباسیون و تهویه مکانیکی ممکن است لازم باشد.

8. عملکرد کلیه باید با دقت مورد بررسی قرار بگیرد چون ممکن است که دیالیز پری‌تونیال یا همودیالیز لازم باشد. ادرار قلیایی باتزریق درون رگی مناسب دفع میوگلوبین را بالا می‌برد. عملکرد کلیه را بررسی کنید.

9. علائم حیاتی باید به دقت بررسی شوند. حمایت قلبی – رگی و تزریق مایع درون رگی علاوه بر اکسیژن رسانی ممکن است لازم باشد.

10. چون امکان از کار افتادن علائم حیاتی وجود دارد تمام مصدومان که توسط مارماهی گزیده می‌شوند باید حداقل 12 ساعت تحت مراقبت های شدید باشند.

11. اگر علائم مسمومیت در عرض یک ساعت اتفاق افتاد درمان به وسیله پادزهر به زودی میسر می‌شود. اگر بیمار مسمومیت سختی داشته باشد، درمان توسط پادزهر حتی بعد از یک تاخیر قابل ملاحظه نیز مفید است. برای تهیه پادزهر می‌توانید به آدرس استرالیا ، ملبورن،  آزمایشگاه سرم کامان‌ولر مراجعه کنید. اگر پادزهر مخصوص وجود نداشته باشد، می‌توان پادزهر مار خشکی زی (مار ببری یا کرایت الاپیده ) را جانشین کرد. اگر از پادزهر استفاده کردیم، باید از دستورالعمل های راجع به دوز تست حساسیت که داخل جعبه می‌باشد استفاده کرد و پزشک باید برای مقابله با شوک آنافیلاکسی آماده باشد. توصیه می‌شود که بعد از تزریق به روش IV وضعیت بیمار را تا یک ساعت بررسی کنیم.

12. دستورات درمان تتانوس را به طور مناسب تجویز کنید

http://www.rs272.com/
http://divers.blogfa.com/

http://marinemedicine.blogfa.com

http://rs272.tarlog.com/

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI