تروریسم کور در یک نگاه علمی
ویراستاری مجدد :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه تاریخ آکنده از اقداماتی تروریستی است که جان بی گناهان بی شماری را گرفته یا زندگی آنها را به خطر انداخته است افراد بشر را از حقوق و آزادیهای اساسی خود محروم ساخته مناسبات دوستانه میان دولتها را در معرض خطر قرار داده و تمامیت ارضی و امنیت دولت را به مخاطره افکنده است . امروزه تروریسم از راه صفحه تلویزیون به اتاق نشیمن خانه ی ما می آید در روزنامه ها و مجلات بر ما یورش می برد و گاه به شکلی مستقیم تر زندگی ما را لمس می کند. واژه ترور از ریشه لاتین ترس (ters ) به معنی ترساندن و ترس وحشت است واژه های تروریسم و تروریست (terrorist ) به نسبت واژه هایی نو پا هستند . در پیوست تکمیلی فرهنگ لغات فرهنگستان علوم فرانسه تروریسم چنین معنا شده است :((نظام یا رژیم و وحشت)) برپایه فرهنگ لغات فرانسه ای که در سال 1796 منتشر شده است ژاکوبن ها گاه در سخنان و نوشته های خود این اصطلاح را با برداشتی مثبت در باره خودشان بکار می برده اند. از یک دیدگاه ،ترورسیم با گونه های گذشته آن این تفاوت را دارد که قربانیان آن اغلب شهروندان بی گناهی هستند که یا بطور تصادفی انتخاب شده اند با آنکه صرفاً بطور اتفاقی در موقعیت های تروریستی حضور داشته اند ،به دیگر سخن در زمانه ما کفه قربانیان ترور کور سنگین تر از ترور چهره های سرشناس شده است .
تروریسم اغلب متضمن حمله به قربانیانی بوده که در ایجاد شرایطی که ظاهرا محرک یا توجیه کننده خشونت تروریستی بوده است هیچ گونه نقش یا مسئولیتی نداشته اند تروریسم همواره برای قربانیان ماجرایی غمبار بوده است چه قربانیانی که جان خود را می بازند یا جراحتی بر پیکر خویش به یادگار می برند و چه قربانیان عمومی تری که امنیت خاطر خود را تا مدت ها از دست می دهند.
آنچه تروریسم دوران ما را از دوران های گذشته متمایز می سازد این است که امروزه طاعون تروریسم همه ملت ها و مناطق را آلوده کرده و از حوزه های ستیز داخلی به سیاست جهان سرریز کرده است . در عصر ما تروریسم از تهدیدی ملی به تهدیدی بین المللی و جهانی مبدل شده است.
امروزه تروریست ها با جلب مساعدت هم پیمانان فرامرزی و با تاکید بر ارتباطات و شبکه های مالی تقریبا می توانند هر جا اراده کنند اقدامات تروریستی خویش را سازماندهی کنند.
تعریف تروریسم:
ادموندبرک انگلیسی در نوشته های خود در سال 1795 از ((هزاران درنده دوزخی که خود را تروریست می خوانند)) و به جان مردم افتاده اند باد کرده است در آن زمان منظور از تروریسم فرازی از انقلاب فرانسه بود که تقریبا از مارس 1793 تا 1794 را در بر می گرفت این واژه کمابیش با عبارت "حکومت وحشت" هم معنا بود . در مجمع ملی انقلابیون فرانسه ترور بعنوان یک قانون به تصویب رسید و در همان سال 1793 در حمله موسوم به ترور اول رقمی بیش از بیست هزار نفر از جمله تعداد فراوانی روحانی مسیحی و هوادار سلطنت خودکامه در سراسر فرانسه کشته شدند در کلیساها را بستند و کاندرال معروف نوتردام را تبدیل به محل تجمع ها و نمایش تئاتر نمودند.
بعدها واژه تروریسم معنایی گسترده تر یافت و در فرهنگ های لغت معادل نظام وحشت و ترور تعریف شد و تروریست کسی بود که می کوشید به کمک نظامی از هراس افکنی مبتنی بر قهر دیدگاههای خود را پیش ببرد.
بر پایه دانشنامه بریتانیکا تروریسم به معنی "کاربرد سیستمانیک ارعاب یا خشونت پیش بینی ناپذیر بر ضد حکومت ها، مردمان یا افراد برای دستیابی به یک هدف سیاسی است"
برای این پدیده بیش از یکصد تعریف ارائه شده است و طی سه دهه گذشته نیروی فکری قابل ملاحظه ای صرف پاسخ گفتن آن شده است اما اتفاق نظر در یک تعریف واحد بین پژوهشگران این حیطه وجود ندارد تنها ویژگی که عموما بر آن اتفاق نظر دارند این است که تروریسم همواره متضمن خشونت یا تهدید به خشونت ورزی است .
شاید علت این افتراق در نظر این باشد که انواع مختلف تروریسم وجود دارند و تعریفی که در مورد یک نوع تروریسم صادق است ممکن است که در مورد دیگری صادق نباشد.
تروریسم مقدس:
احیای فعالیت های تروریستی برای حمایت از مقاصد و اهداف مذهبی یکی از چشم گیرترین و غیره منتظره ترین رخدادهای سال های اخیر به حساب می آید . در ادبیات دینی این پدیده با عناوینی چون تروریسم "مقدس" یا مذهبی توجیه شده است.
در هندوستان تروریستهای ((سیک)) از سال ها پیش در تلاش ایجاد یک حکومت مستقل بودند.
در سرزمین های اشغالی موعود باوران یهودی فعالیتی را به عنوان طرح معبد حضرت سلیمان (ع) سازماندهی کردند این طرح در واقع توطئه ای بود برای تخریب زیارتگاه های مقدس مسلمانان که بر بقایای معبد دوم (The secand Temple) یعنی مقدس ترین مکان یهودی ها ساخته شده بود عاملان این طرح امیدوار بودند که پس از آن بتوانند معبد سوم (The Thired Temple) رانیز بنا کنند به عقیده آنها این امر ظهور ناجی موعود بنی اسرائیل را تسریع می نمایند.
عوامل بمب گذاری در کلینیک های سقط جنین در آمریکا همواره به کتاب مقدس استناد می کنند. تا به حال چندین گروه تروریستی با الهام از موعود باوری کتاب مقدس اعلام موجودیت کرده اند . موارد مشهور این گروهها می توان از میثاق (convenant) شمشیه (sword) دست خدا (The Arm of lard) و انجمن دینی (The order) نام برد.
هر چند این پدیده از سوی بسیاری مورد توجه قرار گرفته است اما تا به حال هیچ کس در صدد متمایز کردن ویژگیهای تروریسم مقدس از انواع سیاسی یا سکولار آن بر نیامده است
اما ذکر این نکته مهم است که ادیان اساسا با ترور مخالفند و آنچه تحت عنوان تروریسم مقدس مشاهده می شود انحرافی از اصل دین می باشد که نمونه های آن در تاریخ بسیار عیان می باشد در مورد اسلام باید گفت پس از قیام خوارج که اندکی پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) به وقوع پیوست تقریبا همه شورشیان از ترور به عنوان یک ابزاراستفاده کرده اند نکته قابل توجه اینکه این گروه( خوارج) امام مسلمین علی (ع) را مورد هدف تروریستی خود قرار دادند.
در ماجرای ترور عثمان بن عفان از جمله افرادی که به شدت با این عمل مقابله کرد شخص علی بن ابیطالب بود او و فرزندانش سعی در جلوگیری از این عمل توسط مخالفین عثمان بودند بعد از اینکه علی (ع) ترور شد با اینکه رهبر مسلمین بود هرگز دستور قتل عام صادر نکرد حتی از بد رفتاری با قاتل خود جلوگیری نمود . اما در دورانهای بعد با انحراف از تعالیم اسلام ترور توسط گروههای اسلامی باب گردید که نمونه بارز آن فرقه ی اسماعیلیه ی نزاری مشهور به حشاشی یا باطنی ها(1275-1090) بودند.این گروه برای پیش برد اغراض سیاسی خود متوسل به ترور مخالفین خود می شد.
در دوران جدید القاعده بعنوان مخوف ترین سازمان تروریستی دنیا دورانی از وحشت را در دنیای مدرن افکنده است .این گروه متعصب با سازماندهی حمله به مراکز مهم و کشتار هزاران انسان بی گناه دوران جدید را در هاله ای از وحشت فروبرده است انسانهایی که نمی دانند چرا و به چه گناهی کشته می شوند. کشتار مردم بی گناه عراق که چند جنگ خانمانسوز را تجربه کرده اند از جمله فعالیت های تروریستی این گروه می باشد حمله به مترو لندن و کشتار زن و مرد و کودک بی گناه و همچنین انفجارهای مادرید نیز محصول این شبکه می باشد اما اینکه القاعده چگونه و چرا تاسیس گردید خود داستان مفصلی است که در جای دیگر به آن پرداخته خواهد شد.
گروههای منحرف تروریستی یهودی و مسیحی که اغلب اباحی و موعود باور هستند یک مبارزه ی اجتماعی فاجعه بار را در سر می پرورانند گویی معتقدند که جهنم قبل از بهشت مقدر شده است.
در این میان بنیادگرایان یهودی که از تعالیم اصلی دین یهودجدا شده در قالب صهیونیست های افراطی فعالیت می کنند حاضرند در راه اهداف کورشان دست به هر اقدامی ضد بشری بزنند.
کشتار های گسترده ای که امروزه در فلسطین رخ می دهد گوشه ای از فعالیت های بنیادگرایی یهود است اگر چه این کشتارها با سکوت و حتی انکار برخی از سازمانهای بین المللی که طبعا وظیفه آنها جلوگیری از وقوع درچنین رخدادهایی است صورت می گیرد اما آنچه مسلم است این رفتارها از حافظه افکار عمومی ووجدان آگاه بشری پاک نمی شود.کشتار انسان های بی گناه در هر شکل وهر عنوانی محکوم است .
ترور ایندیراگاندی نخست وزیر اسبق هند در 31اکتبر 1983 و ترور فرزند وی راجیوگاندی نخست وزیر بعدی در یک میتینگ انتخاباتی در 21مه 1990بدست بنیادگرایان سیک ،انتشار گاز سمی در مترو توکیو توسط هواداران فرقه آئوم شین ریکیو در 20مارس 1995که 12کشته و500آسیب دیده به جای گذاشت از جمله نمونه های ترورسیم بنیادگرا به شمار می رود .
ترورسیم نو:
از دیگر ویژگی های ترور در سده بیستم ،تاثیر شگرفی است که پیشرفت های تکنولوژیک بر سرشت ونمود تروریسم گذاشته است .از یک سو برخی نوآوری های تکنولوژیک مانند ابداع جنگ افزارهای خودکار و مواد منفجره فشرده ای که به کمک جریان برقی منفجر می شوند ،به تروریست ها پویایی وقدرت مرگ آفرینی تازه ای بخشید .امروز نیز باتوجه به عمق وشدت وابستگی جوامع یشرفته در همه امور خود به ذخیره سازی ،بازیابی ،تحلیل و انتقال اطلاعات ،اصطلاح،(( تروریسم اطلاعاتی)) وارد قاموس گفتمان تروریسم شده است وحتی امروزه صحبت از آن است که چه بسا گروه های تروریست با وارد ساختن ویروس های کامپیوتری بزرگترین شرکت ها وحتی نیرومند ترین ودولت ها را نیز به زانو درآوردند .
به گفته لاکور امروزه یک نفرتروریست می تواند با ده میلیارد دلار سرمایه وبه کارگیری 20خرابکار کامپیوتری که می توان آنها را تربیت کرد ابالا ت متحده را به زانو درآورد .
با اینکه تروریسم سنتی بصورت یک مزاحم ادامه خواهد یافت ولی امروزه و در آینده بیشت از امروز هیجانات سیراب شده ازآبشخور باورهای مذهبی -فرقه ای ملت گرایانه لحنی منجی مابانه و پیامبرگونه به خود می گیرد. ما با پیدایش گونه های تازه ای از خشونت تروریستی مواجه هستیم که برخی برنگرانی های زیست محیطی و شبه مذهبی استوارند ،برخی نیز آمیزه ای از اینها و دیگر تاثیرات را در خود دارند.
همچنین شاهد خیزش گروههای کوچک فرقه ای هستیم که جز نابود کردن تمدن ،و در برخی موارد حتی نابودی نوع بشر ، هیچ برنامه، سیاست یا اجتماعی روشنی ندارند.
تروریسم در گذشته با اینکه برای قربانیان ماجرایی غمبار بوده ولی همانگونه که گفتیم از منظر تاریخی چیزی بیش از یک مزاحم نبوده است. گرچه در گذشته حتی خونین ترین رویدادهای تروریستی هم تنها تعداد نسبتا محدودی از افراد تحت تاثیر قرار می داد ولی دیگر چنین نیست و ممکن است در آینده بیشتر چنین نباشد ،زیرا برای نخستین بار در طول تاریخ ، جنگ افزارهایی با قدرتی فوق العاده ویرانگر به صحنه آمده است که هم به سهولت قابل تهیه است وهم ردگیری آنها دشوار است.
پیوند فناوری و تروریسم آینده ای نامعلوم و هراس آور را برای بشریت رقم خواهد زد.
موضع متفکران اسلامی در برابر تروریسم:
شریعت اسلامی نیروی قدرتمندی در خاور میانه است و اسلام مدعی داشتن هوادارانی نزدیک به 20درصد جمعیت جهان است مهمتر از آن ،شریعت اسلامی متعرض مسئله قانونی بودن {یا نبودن} ترور- خشونت شده و در قبال آن موضعگیری کرده است . بنابراین با توجه به حساسیت های شدیدی که نسبت به اسلام و مسلمانان خصوصا در غرب وجود دارد شناخت نظر اسلام و متفکران مسلمان نسبت به مسئله تروریسم بسیار مهم بنظر می رسد.
نقطه آغاز حقوق اسلامی قرآن ،کتاب مقدس مسلمانان است که به حضرت محمد(ص) وحی شده است . اما قرآن بیش از آنکه یک منبع حقوقی باشد روایت وحی شده به حضرت محمد (ص) است و به ندرت کلام اخر را در باب یک موضوع حقوقی به دست می دهد بنابراین نظریه حقوقی اسلام بوسیله یک روش مشخص حقوقی معروف به سنت استخراج و بسط می یابد . سنت که از لحاظ لغوی به معنای روش است، تفسیر و تدوین گفته های حضرت محمد (ص)، سنت عملی او ، عرف ها و رویه هایی است که تلویحا به تائید او رسیده است . بدین ترتیب "حقوق اسلامی" از شبکه کاملی از اصول در هم تنیده حقوق تشکیل شده است . در مقایسه نظام حقوق اسلامی با نظام حقوقی ایالات متحده ، می توان قرآن را به مثابه قانون اساسی ، سنت را هم بعنوان مندرجات حقوق عرفی و هم به منزله روش تحلیل این حقوق ،و شریعت را به عنوان کلیت جمعی و نهایی همه قوانین دانست.
شریعت اسلامی نوعی حقوق زنده است و در اکثریت کشورهای خاور میانه و برخی کشور های خارج از منطقه خاورمیانه بعنوان منظومه معتبری از نظریات فضایی شناخته شده است بر اساس تصمیم کمیته حقوقدانان ملل متحد [United Nation Cmmittee of jurists] "نظام حقوقی مسلمانان نظامی است که در اصالت آن تردید نم توان کرد و به عنوان یک نظام حقوقی که عمدتا تحت تاثیر سرشت متمایز یک همبود اجتماعی(social commun:ty)
بسیار متفاوت با همبود هایی است که بستر بلوغ هنجاری سایر نظام های حقوقی بوده اند استقلال آن آشکار است"
شریعت مرجع حقوقی ملموسی است که در جمعیت های مشخص آن را پذیرفته اند و حقوق بین الملل نیز ان را به رسمیت شناخته است.
در قرآن بعنوان نخستین منبع حقوقی اسلام ترور به عنوان یک عمل نکوهیده معرفی شده است: "هر کس انسانی را بکشد مثل این است که همه انسانها را کشته است و هر کس انسانی را از مرگ نجات دهد مثل این است که همه انسانها را نجات داده است "توجه و عنایت ویژه قرآن به حیات انسانها یکی از نکات برجسته تعالیم قرآنی است در قرآن خودکشی بعنوان یک عمل منفور یاد شده و انسانها را به شدت از آن نهی نموده است. آنچه که امروزه تحت عناوین عملیات انتحاری یاد شده و به اسلام نسبت داده می شود هیچ محمل حقوقی در دین ندارد کسانی که دست به چنین اقدامی می زنند اولا باید مشخص شود که انگیزه آنها از این عمل چیست؟ ثانیا کسانی که اقدام به چنین عملیاتی می کنند آخرین و تنها چاره آنها بوده است چرا که هیچ انسانی حاضر نمی شود حیاتی ترین چیز خود که همانا زندگی اوست به بهایی اندک قربانی کند. برای پیش بردن بحث، اگر موضع تروریست ها را بپذیریم : که تروریسم جنگ است و آماج های غیر نظامی، حقیقتا " رزمندگانی در یک ارتش" دشمن باشد، باز هم شریعت اسلام چنین اقداماتی را محکوم می سازد.
حقوق اسلامی برای اعمال نیروی نظامی توسط یک دولت ، محدودیت های صریح و اکیدی قائل است . این تصور غرب که اسلام مشوق اوج گیری فعلی خشونت در خاور میانه یا سهیم در آن است کاملا خطا است ، شریعت اسلام توصیه به تجاوز کاری نمی کند .
بر مبنای فقه اسلامی تمام جنگ ها ، مگر جهاد یعنی جنگ مقدس برای اشاعه خداپرستی، غیر قانونی است
،جهاد به هیچ وجه به معنای "جنگیدن " یا جنگ نیست ، ترجمه صحیح تر و نزدیکتر به ریشه عربی این واژه "تلاش" ،" کوشش" یا جدوجهد مانند جدیت و تمام تلاش های یک فرد برای پیروزی بر شیطان است . جهاد وظیفه ای نیست که ضرورتا نیازمند سربازان یا حتی جنگ فیزیکی سازمان یافته ای باشد.
شافعی از فقهای بزرگ اسلامی ، توضیح می دهد که جهاد بیشتر یک تکلیف جمعی برای مقابله با نفوذ دارالحرب در زنگی روز مره و شکلی از تعارض ابدی و فلسفی است که سرخسی از محققان اسلامی ، آن را مسئولیتی می داند که (( تا پایان تاریخ همواره برقرار است )).
جهاد یعنی موظف بودن به پاسداری از اسلام و بیشتر مبارزه ای هدفدار و محترم است تا یک اقدام خشونت بار کنترل نشده برای نابودی.
همچنین باید یاد آور شد که شریعت اسلامی حکم به نبردی فعال و مستمر یا حتی جنگ مسلحانه واقعی نمی دهد . بهترین در یافت ، آن است که جهاد را نوعی ((وضعیت جنگی)) بدانیم که در آن سایر اشکال غیر خشونت آمیز مجاب سازی نیز به همان اندازه معتبر است . برای نمونه : آیت الله خمینی تاکید داشت که تلاش های "جدی" برای حفظ اسلام ضرورتا مستلزم نبرد عملی نیست: ما باید کار خود را با فعالیت تبلیغاتی شروع کنیم. ما باید این خیانت را افشا کنیم و باید باصدای رسا فریاد بزنیم تا مردم آگاه شوند.
ابوحنیفه از فقهای صاحب نام ، هوادار تساهل ، جنگ را تنها در هنگامی مجاز می دانست که دارالحرب به تهاجم و رودررویی با دارالسلام بپردازد.
الشیبانی در یک نمونه تاریخی برجسته ، آشکارا و بشدت حاکم قرن هیجدهم امپراطوری عرب را به دلیل حمله به یک شهر مسیحی محکوم ساخت . چرا که مسیحیان ابتدا حمله نکرده بودند و این خشونت بی محرک ، منجر به خونریزی غیر ضروری شد .
در واقع ، یکی از مهمترین جنبه های حقوق اسلامی - که بیش از همه دستخوش سوء تفاهم شده است - مفهوم جهاد بعنوان یک جنگ دفاعی است . ابن تیمیه در دوران جنگهای طبیعی - یعنی هنگامی که دارالسلام برای نفس بقای خود می جنگید و نمی توانست توقع مسلمان کردن فعالانه دارالحرب مهاجم را داشته باشد - فتوا داد که جهاد یک نوع دفاع یا پاسداری از اسلام است . اگر ضرورت شدیدی برای تضمین حیات اسلام ،یا برای تنبیه کسانی که به نابودی اسلام کمر بسته اند در میان نباشد حملات نظامی یک دولت مسلمان نوعی ((جنگ غیر مذهبی )) و بنابراین غیر قانونی شناخته می شد.
محدودیت های شکلی نیز به کنترل جهاد کمک می کند . از نظرفنی ، امام (رئیس دولت ، قاضی القضات و امام جماعت) تنها کسی است که صرفا پس از شکست تلاش برای مذاکره در مورد تسلیم مسالمت آمیز دشمن ، می تواند حکم جهاد دهد . این خود نمایانگر مانعی بزرگ در برابر جهاد است ؛ علما نیز به نوبه خود بر اساس حکم فارابی (10) حقوقدان و فیلسوف اسلامی، موظف به امتناع از دادن جواز برای موارد زیر هستند:
1- جنگ هایی که محرک آنها سود شخصی حاکم همچون طمع قدرت ، افتخار یا احترام است
2- جنگ های غلبه جویانه که حاکم برای منقاد ساختن مردم سایر نقاط ، غیر از مردم شهر تحت حکومت خویش اعلام می دارد.
3- جنگ های تلافی جویانه که هدف آن را می توان از راه هایی غیر از اعمال زور تامین کرد.
4- جنگ هایی که تنها به دلیل تمایل یا لذت بردن حاکم از کشتار ، به مرگ انسانهای بی گناه می انجامد.
اقدامات جنگی قاعده مورد تشویق نیست ، بلکه استثنایی دشوار است . جنگیدن نوعی نا بهنجاری اجتماعی " یا بیماری اجتماعی" است.
هر اقدام به خشونت سیاسی خواه آن را جنگ بنامیم یا تروریسم - باید تمام معیارهای جهاد را بر آورده سازد شریعت اسلام هر اقدام خشونت آمیز نظامی دیگری را محکوم می داند .
اقدامات ممنوع:
از آموزه های دیگر شریعت اسلامی آشکار کننده یک مجموعه دیگر از اقدامات ممنوعی است که به طور مستقیم با تروریسم بین المللی ارتباط دارند بطور مشخص حقوق اسلامی بر حفاظت گسترده از دیپلمات ها تصریح داشته ، گروگانگیری را محدود ساخته و انهدام غیر ضروری دارایی واقعی یا شخصی دشمن را قدغن کرده است . قطع نظر از اینکه هدفهای سیاسی تروریستها چقدر شریف باشد شریعت اسلام بکارگیری هیچ ابزار خشونت باری را نمی پذیرد.
نخست فقهای مسلمان حقوق دیپلمات ها را غیر قابل نقص می دانند . لحاظ تاریخی اسلام ربودن یا کشتن فرستادگان خارجی را ممنوع شناخته است
حضرت محمد (ص) سفیرانی را که از دارالسلام دیدار می کردند پذیرا می شد و حتی به آنها هدیه می داد. نه تنها باید از نمایندگان خارجی در برابر کلیه صدمات جسمی حافظت کرد بلکه باید برای آنها آزادی عبادی و معافیت از عوارض واردات قائل شد
نتیجه این قوانین در عصر حاضر آن است که هیچ تروریستی نمی تواند به آزادی های نمایندگان کشور دیگر تجاوز کند . ایمنی و احترام دیپلمات ها امری مقدس است.
شریعت اسلام ، برای گرورگانگیری نیز محدودیت های چندی وضع کرده است ، می توان افراد را دستگیر و در طول ایام جنگ بازداشت نمود ، ولی باید آنها را با گروگان مسلمان مبادله کرد ( یا به عنوان حسن نیت بطور یکجانبه آزاد نمود)
مطابق نظر الشیبانی ، جاسوسی از حیث اهمیت نازل تر از دزدی است و ما دام که فرد جاسوس ، شهروند یک دولت اسلامی باشد، مسلما هیچ دلیلی برای مرگ او وجود ندارد . در هر حال هر گونه استفاده از گروگان ها بعنوان سپر انسانی به صراحت قدغن شده است ، یعنی نمی توان از هیچ زندانی بعنوان سپر محافظ نگهبانش در طول حمله دشمن استفاده کرد . احترام به زندگی انسان و دارایی شخصی از اصول اساسی شریعت اسلام است . هیچ فرد غیر جنگجویی را نمی توان کشت مگر عمدا از وی بعنوان سپر دشمن استفاده شده باشد یا آنکه بطور غیر عمد در جریان یک حمله شبانه یا حمله ای از راه دور به کمک منجنیق هدف قرار گیرد .
تعرض جنسی، اخته کردن ، گردن زدن، کشتن از راه سوزاندن ، یا قتل عام مطلقا ممنوع است.
بنابر این آنچه که امروزه تحت عنوان گروگانگیری و قتل گروگان ها از سوی گروههای تروریستی موسوم به گروهای اسلامی مشاهده می شود به هیچ عنوان نظر اسلام نیست بلکه نظر افرادی است که به دنبال منافع خود هستند یا انگیزه های دیگری را در ذهن دارند . همانطور که خداوند می فرماید (( و ما ارسلناک الا رحمته للعالمین)) و ای رسول ماترا نفرستادیم مگر آنکه رحمت برای اهل عالم باشی)) بنابراین اسلام بر خلاف نظر بدخواهان نه تنها دین ترور و خشونت نیست بلکه دین منابع: صلح ، رحمت و عدالت است
http://www.sahand272.blogfa.com/ http://www.rs272.parsiblog.com/ WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHAN
: جستجو