نهنگ های قاتل کابوس غواصان نظامی دریاها

whale killer

دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

Dr.RAHMAT SOKHANI

نهنگ های قاتل از زمان های بس دور و دراز تا کنون توجه بسیاری از انسان ها را به خود جلب کرده اند. برخی آنها را موجوداتی خونخوار و برخی دیگر آنها را گرگ های دریا نامیدند. برخی دانشمندان و فلاسفه آنها را موجوداتی وحشی تلقی کردند و آنها را دشمن انسان به شمار آوردند.و در این میان برخی دیگر نهنگ های قاتل را حیواناتی باهوش احساساتی و بازیگوش نامیدند. و اما چیزی که همگی در مورد آن مطمئن هستیم این است که تا کنون حتی یک مورد از حمله یک نهنگ قاتل به انسان در هیچ جای دنیا گزارش نشده است. از آنجا که نهنگ قاتل در طبیعت هیچ دشمنی ندارد وی متقاعد شده بود که ترس نهنگ دلیلی بر تهاجم او نیست. بلکه در عوض باعث جلب توجه و حس کنجکاوی او می شود.
نهنگ قاتل ( Orcinus orca ):
به دلیل شهرت آنها در درندگی به زبان اسپانیایی گاهی آنها را Ballena asesina به معنی آدم کش می نامند. دریانوردانی که شاهد حمله این موجود به پستانداران بزرگ دریایی بودند آنرا " قاتل نهنگ " نامیدند که پس از گذشت زمان این اسم به " نهنگ قاتل " تغییر پیدا کرد. آنها به این دلیل به این نام خوانده می شوند که نهنگ های بزرگ دیگر را می کشند نه به دلیل اینکه ضرری به انسان می رسانند.نهنگ های قاتل از برخی نهنگ های دیگر کوچکتر هستند ولی بزرگ ترین شکارچی پستاندار تا کنون شناخته شده می باشند. طول بدن نهنگ قاتل نر 6/7-8/5 متر و وزن آن 5442-3628 کیلوگرم است. طول بدن ماده ها 8/5-9/4 متر و وزن آنها 3628-1361 کیلوگرم می باشد.سایز بدن نهنگ ها در نواحی مختلف جغرافیایی متفاوت است. تحقیقات بر روی بیش از 2000 نهنگ قاتل اطلس شمالی انجام شده و طول بدن نهنگ قاتل نر را به طور میانگین 1/6 متر و طول بدن نهنگ ماده 5/5 متر برآورد شده است.بزرگترین نهنگ قاتل نر شناخته شده 8/9 مترطول و10000 کیلوگرم و بزرگترین ماده 5/8 متر طول و 7500 کیلوگرم وزن داشته است.بدن نهنگ قاتل براق هیدرودینامیک و دوکی شکل بوده و برای زندگی در یک محیط آبی به خوبی سازگاری پیدا کرده است.این حیوانات از روی رنگ سیاه و سفید پررنگ و چشم گیرشان به راحتی قابل تشخیص اند. سطح پشتی به استثناء قسمت زیرین و پشتی باله پشتی ( زین ) و باله های سینه ای سیاه رنگ اند. زین یک ناحیه خاکستری رنگ است که درست در پشت باله پشتی قرار دارد. بخش شکمی فک پایینی و ناحیه زیر باله دمی سفید رنگ است. حاشیه پایینی باله دمی سیاه رنگ می باشد. یک ناحیه سفید رنگ به نام لکه چشمی دقیقا بالا و کمی عقب تر از چشم قرار گرفته است.این رنگ آمیزی نهنگ های قاتل احتمالا قابلیت شکار آنها را افزایش میدهد.هیچ کس به طور قطع نمی داند یک نهنگ قاتل چقدر عمر می کند. به دلایل نا مشخص آنها در دوران نوزادی مرگ و میر فراوانی دارند. برای مثال در اقانوس های شمال غربی 43 درصد نهنگ های قاتل در 6 ماه اول زندگی می میرند که این مقدار در جمعیت های دیگر ممکن است به 50 درصد برسد.تحقیقات بلند مدت نشان داد که نهنگ های قاتل ساکن اقیانوس اطلس شمالی حداقل 35 سال زندگی می کنند. دانشمندان از طریق شمردن لایه های دندان نهنگ به این نتیجه رسیدند و در راه اصلاح و پیشرفت این روش می باشند.دانشمندان در سال 1970 با مطالعه دسته های نهنگ قاتل در اقیانوس های شمال غربی به طور متوسط توانستند طول عمر آنها را تخمین بزنند. دانشمندان اعتقاد دارند که اگر یک نهنگ قاتل بتواند شش ماه اول زنده بماند اگر ماده باشد تقریبا 50 سال و اگر نر باشد تقریبا 30 سال عمر می کند. البته با ادامه مطالعات مشخص شد که طول عمر اعضاء دسته های مختلف با یکدیگر متفاوت است.
دلایل مرگ ومیر  نهنگهای قاتل :
بسیاری از نهنگ های قاتل توسط این عوامل از بین می روند. انگل هایی مانند کرم های لوله ای کرم های نواری و نوعی کرم پهن به نام Fluke و عفونت های ویروسی و باکتریایی و قارچی از جمله این موارد هستند. علاوه بر این در آنها زخم دستگاه گوارش بیماری پوستی و تومور شایع است.نهنگ های قاتل حرفه ای ترین و بزرگ ترین شکارچیان دریا هستند اما نهنگ های قاتل پیر نهنگ های جوان و نهنگ های مریض خوراک کوسه ماهی ها می شوند.انسان ها بسیار مجذوب نهنگ های قاتل هستند اما تا همین اواخر اطلاعات بسیار کمی در مورد آنها در دسترس بود. نقاشی مربوط به یک نهنگ قاتل در یک غار در شمال نروژ یافت شد که مربوط به 9000 سال پیش می شود.در عهد باستان تعداد کمی از تمدن ها به نهنگ قاتل احترام می گذاشتند. یک قرن پس از میلاد مسیح یک دانشمند بزرگ رومی به نام Plini در مورد نهنگ های قاتل چنین نوشت : " نمیتوان آنها را کاملا شرح داد و توصیف کرد به جز یک توده انبوه گوشت که توسط دندان های وحشی مسلح شده است.حتی در تمدن های پیشرفته نیز نهنگ های قاتل به عنوان یک تهدید برای انسان محسوب می شوند. در سال 1973 ایالات متحده در کتاب مقررات غواصی در مورد نهنگ های قاتل هشدار داد که در هر موقعیتی به انسان حمله می کنند.نهنگ های قاتل حیواناتی هستند که در افسانه ها و توهمات غرق شده اند و این اطلاعات نادرست در بسیاری مواقع باعث انهدام و نابودی آنها شده است.در گذشته برخوردهایی میان انسان و نهنگ های قاتل پیش آمد که در آن ماهیگیران عصبانی خواستار از میان رفتن این گونه پستاندار شدند. دولت هایی نظیر امریکا به طرفداری از این قشر پرداختند. یک مثال از این برخورد تاریخی و تلخ می توان به مقاله ای اشاره کرد که توسط نیروی دریایی امریکا در سال 1956 تهیه شد. در این مقاله اظهار شد که دولت امریکا در دو سال پیاپی اقدام به مقابله نظامی با نهنگ های قاتل کرده و سواحل ایسلند را از آنها پاکسازی کرده است .گران ترین جنسی که از نهنگ های قاتل تهیه می شود روغنی است که از آب کردن چربی های آن بدست می آید. بعضی مواقع از پوست آنها در صنعت کفش سازی نیز استفاده می شود.این موجود نه تنها هیچ خطری برای انسان محسوب نمی شود بلکه این انسان بوده که به دلایل مختلف به حیات این موجود آسیب های بی شماری وارد کرده است. نسل نهنگ های قاتل هم اکنون در برخی نقاط دنیا در حال انقراض است.والهای قاتل در تمام اقیانوس ها هم در نواحی استوایی و هم در نواحی قطبی زندگی می‌کنند. این والها یکی از بزرگترین پستانداران اند که دارای هوش کم، پوزه گرد و باله پشتی سیاه می‌باشند. سر سیاه و پشت آن بسیار متمایز از شکم بسیار سفید آن است. معمولاً یک لکه سفید در عقب و بالای چشم آن دیده می‌شود.والهای کشنده معمولاًدر گروههای 3 تا 40 تایی مشاهده می‌شوند. این والها دارای آرواره‌های قدرتمند، وزن زیاد، سرعت زیاد و دندانهای بهم قفل شده ای می‌باشند. به علت سرعت زیاد و خوی گوشتخوارانه‌اش باید با این حیوان بسیار محتاطانه رفتار کرد. اگرچه تا حالا هیچ حمله‌ای به انسان از طرف والهای کشنده گزارش و ثبت نشده است.

پیشگیری از حمله نهنگهای قاتل به غواصان نظامی و شناگران :

وقتی که وال های قاتل مشاهده شده از نوع خالدار باشند، همه پرسنل باید سریعا آب را ترک کنند. وقتی که والهای کشنده در منطقه مشاهده شدند، باید در مناطق ساحلی، اسکله‌ها یخ های شناور و ... نهایت دقت و مراقبت را داشته باشیم.

درمان اولیه وامداد به غواصان نظامی موقع حمله نهنگهای  قاتل :

امداد و درمان اولیه مشابه همان اصولی است که هنگام گاز گرفتن کوسه وجود داشت:1-گازگرفتن نهنگ قاتل ممکن است منجر به خونریزی زیاد و صدمات بافتی شود. برای جلو گیری از خونریزی باید توسط نوار پانسمان بزرگ و با فشار آنرا باندپیچی کنیم. جراحات را با لایه‌هایی از پارچه فشرده که بهتر است نوار پانسمان باشد می‌پوشانیم، حتی برای راحتی می‌توانیم از لباسها و حوله‌ها استفاده کنیم. بعد زخم را با باند پانسمان، لباس پاره، حوله‌ها یا ملافه‌ها بپوشانیم و ثابت نگهداریم. با فشار مستقیم روی نقاط فشار می‌توانیم تا حدود زیادی خونریزیهای جدی و خطرناک را کنترل کنیم. نقاط فشار عمده عبارتند از : در دست محل ضربان سرخرگ ساعدی در ساعد بالای آرنج زیر ماهیچه دو سر بازو (سرخرگ بازویی ) و در موقع خونریزی در پا با پاشنه یا کف دست یا نوک انگشت روی ناحیه کشاله ران (سرخرگ فمورال ).هنگامی که نتوانستیم خونریزی را با فشار مستقیم یا فشار نقطه ای کنترل کنیم به یک تورنیکت یا لیگاتور نیاز داریم تا بتوانیم جان قربانی را نجات بدهیم، اگر چه ممکن است که عضوی از بدن خود را از دست بدهد. تورنیکتها فقط به عنوان آخرین چاره به کار می‌روند و در تولید فشار کافی برای کنترل خونریزی به کار می‌روند. رگبندها را جابجا نکنید، آنها باید در بیمارستان و فقط توسط پزشک خارج شوند.شل کردن تورنیکت ممکن است با آزادسازی توکسین از عضو صدمه دیده به داخل سیستم گردش بدن باعث ایجاد شوک شود، که این باعث می‌شود خونریزی به خوبی ادامه داشته باشد.

2-برای درمان شوک بیمار باید روی زمین دراز کشیده و پاهای خود را بالا نگهدارد

3- اگر پرسنل پزشکی آماده باشند، درمان را با تزریق درون رگی (IV) لاکتات رینگر یا سالین نرمال آغاز می‌کنند. اگر خون از دست رفته زیاد باشد عمل تزریق باید دوباره تکرار شود. رنگ بیمار، نبض و فشار خون او می‌تواند در جهت دانستن مقدار مایع مورد نیاز مورد استفاده قرار بگیرد. مجرای تنفسی را باز نگه می‌داریم تا بتوانیم به موقع اکسیژن رسانی بکنیم. مایعات را از راه دهان نمی دهیم. اگر وضعیت قلبی بیمار متعادل باشد، استفاده از مسکن ها در دوز پایین می‌تواند در کاهش درد بیمار موثر باشد. به دلیل استفاده از مسکن ها علائم وقفه تنفسی رامورد بررسی و توجه قرار می‌دهیم

4- در مراحل اولیه امداد باید به مجاری تنفسی، تنفس و جریان خون توجه داشت. بررسی کامل را در مورد شوکهای متعدد انجام می‌دهیم

5-ممکن است که قربانی را به زودی به اتاق ویژه پزشکی منتقل کنند، بنابراین بیمار را آماده می‌کنیم

6-برای حمل عضو جدا شده، آنرا در باند می‌پیچیم، با آب نمک آنرا خیس می‌کنیم، در کیف پلاستیکی قرار می‌دهیم و سرد می‌کنیم، ا لبته نه در تماس مستقیم با یخ. عضو جدا شده را با بیمار حمل می‌کنیم

7-بزودی در یک بیمارستان یا محیط کنترل شده تمیز کردن جراحات، ممکن می‌شود. چون دندان های کوسه از غضروف ساخته شده و استخوانی نیست ممکن است با اشعهX آشکار نشود. برای خارج کردن دندانهای آن باید از عمل جراحی استفاده کرد

8-نتایج اشعه X در مورد آسیب های شدید به استخوان در اثر له یا خرد شدن آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صدمات شدید ناشی از بریدگی، به دلیل آزاد شدن میوگلوبین از ماهیچه صدمه دیده ،ممکن است به علت بیماری شدید، کلیه‌ها از کار بیافتند و ادرار به رنگ خاکستری تیره درآید

9-برای درمان تتانوس ،توکسوئید تتانوس را به مقدار 5/0 میلی متر به صورت تزریق درون ماهیچه‌ای (IM) و ایمونوگلوبولین تتانوس را به مقدار 250 تا 400 واحد و به صورت تزریق درون ماهیچه ای تجویز کنید

10-ممکن است جراحات قبل از اینکه از آنتی‌بیوتیک استفاده کنیم توسط موجودات هوازی و بی هوازی آلوده شده باشد. آلودگی های ثانویه توسط گونه‌های کلستریدم و ویبرو به طور مکرر گزارش شده است.11-بازسازی های حساس مانند جراحی، عمل جراحی جدید و درمان کمکی با اکسیژن هیپرباریک، اکسیژن رسانی به بافتهایی را که به آن لازم دارند افزایش می‌دهد.12-در صورت کاهش غیر منتظره در وضع هوشی یا دیگر علائم عصبی و نشانه‌های ظاهر شده در حمله کوسه طی غواصی، در صورت امکان افزایش یا کاهش فشار سرخرگی را بررسی کنید.

www.killerwhale.org/fieldnotes/field.html

http://marinemedicine.blogfa.com

http://www.rs272.com/
http://divers.blogfa.com/

http://marinemedicine.blogfa.com

http://rs272.tarlog.com/

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI